Astma is een ontsteking van de luchtwegen: hierdoor worden de luchtwegen nauwer en extra prikkelbaar, twee kenmerken van astma. Dit geeft dan de bekende klachten van astma: kortademigheid, piepende ademhaling, pijn op de borst, hoesten en soms slijmproductie.
Diagnose
Het is niet altijd gemakkelijk om te bepalen wat er precies aan de hand is wanneer iemand deze klachten heeft. Sommige mensen die kortademig zijn en veel hoesten, denken dat ze chronische bronchitis hebben maar hebben in werkelijkheid astma. Anderen vermoeden dan weer dat ze astma hebben, maar bij hen is bijv. chronische bronchitis, overgewicht of emfyseem de oorzaak van hun kortademigheid. Wanneer u dit soort klachten hebt, bespreek ze met uw huisarts. Uw huisarts kan meestal samen met u bepalen wat de oorzaak is. Soms is de diagnose niet goed te stellen of werkt de ingestelde behandeling niet voldoende. Dan kan de huisarts verwijzen naar de longarts voor een longfunctie.
Een longfunctietest is een soort blaastest. Deze wordt ook wel spirometrie genoemd. Hiermee kan o.a. vastgesteld worden of er sprake is van vernauwing van de luchtwegen. De longfunctietest helpt de arts om vast te stellen of er sprake is van astma. De longfunctietest duurt ongeveer een kwartier. In bepaalde gevallen is een provocatietest noodzakelijk. Tijdens een provocatietest krijgt men in kleine stapjes een stof toegediend die een astmatische reactie uitlokt, of provoceert. Zo kan men zien of, en hoe gevoelig de longen zijn voor bepaalde prikkels. De stof die men hierbij krijgt toegediend is meestal histamine. Dit is de stof die in ons lichaam vrijkomt als men in aanraking komt met prikkels waar men overgevoelig voor is. Wanneer men astma heeft dan zijn de longen ook overgevoelig voor histamine. Histamine is niet schadelijk en verdwijnt direct weer uit het lichaam.
Behandeling
Astma verbetert meestal niet vanzelf. Wanneer er niets aan de astmatische klachten wordt gedaan, kunnen deze verergeren. Het is natuurlijk verstandig om als astmapatiënt zoveel mogelijk de factoren die een astma-aanval uitlokken te vermijden. Vermijd bijvoorbeeld rokerige ruimtes, maak uw huis zoveel mogelijk stofvrij en zorg dat de kamers voldoende worden geventileerd. Vaak zijn dit soort maatregelen echter niet voldoende om kortademigheid te voorkomen. Gelukkig bestaan er effectieve geneesmiddelen tegen astma, waarmee de kortademigheid meestal kan worden opgeheven.
Bij astma gebruikt men meestal ontstekingsremmers en luchtwegverwijders. Deze medicijnen ademt men in via de mond met een inhalator. Zo komen de medicijnen direct in de longen terecht. Inhalatoren worden vaak puffers genoemd. Welk medicijn er in de puffer zit, hangt af van het soort en de ernst van astma. Er zijn verschillende soorten medicijnen bij astma.
Luchtwegverwijders
Is men benauwd of is er sprake van een astma-aanval? Dan kan men een puffer met luchtwegverwijders gebruiken. Deze medicijnen zorgen ervoor dat de spiertjes om de luchtwegen verslappen zodat de luchtwegen beter open komen. Luchtwegverwijders zijn een tijdelijke oplossing bij klachten. Ze genezen de ontstekingen in de longen niet.
Er zijn twee types: Kortwerkende luchtwegverwijders hebben binnen vijf minuten effect en werken maximaal zes uur. Dit kan men gebruiken hetzij preventief, bijvoorbeeld voor het sporten, of anderzijds juist bij optreden van benauwdheid. Langwerkende luchtwegverwijders hebben tenminste twaalf uur effect en worden als dusdanig gebruikt als onderhoudsmedicatie.
Ontstekingsremmers
Bijna alle mensen met astma gebruiken een vorm van ontstekingsremmers. Er zijn verschillende types beschikbaar, te verkrijgen als inhalator, tablet of inspuitbare vorm. Ze bestrijden de ontstekingen in de longen, zodat deze minder heftig reageren op prikkels en men minder last van klachten zal hebben. Het duurt meestal enige tijd voordat ontstekingsremmers werken. Het is daarom belangrijk om deze medicijnen bij astma te gebruiken zoals de arts voorschrijft, ook al heeft u zelfs helemaal geen klachten meer.
Combinatiemedicijnen
Ontstekingsremmers en luchtwegverwijders worden soms gecombineerd in één puffer. Deze combinatiemedicijnen zorgen voor bescherming van uw longen én verwijding van uw luchtwegen.
Nieuwe medicijnen
Wanneer er sprake is van ernstig astma is het gebruik van een nieuwe generatie van ontstekingsremmende medicatie soms aangewezen. Meestal zijn dit inspuitbare medicijnen die met een interval van enkele weken worden toegediend. Tegenwoordig kunnen deze medicijnen ook thuis gebruikt worden doordat ze beschikbaar zijn als auto-injectoren. Uw arts zal u hieromtrent uitleg geven en er bestaan ook instructiefilmpjes: voor Nucala en Fasenra.